Genderdiverse toiletten bij Marianum

Marianum wil dat iedereen zich veilig voelt binnen onze school en dat iedereen zich welkom voelt ongeacht afkomst of geaardheid. Daarom kiest de school voor genderdiverse toiletten: een toilet waar iedereen gebruik van kan maken. Zowel jongens als meisjes, maar ook leerlingen die zich als non- binair[1] identificeren.

De gangbare term voor een toilet waar iedereen gebruik van kan maken, is genderneutraal. Als school kiezen wij liever voor genderdivers, omdat dit begrip het dichtste in de buurt komt van het gebruik van onze eigen wc thuis.

“Genderdiverse toiletten zijn superhandig, je hoeft namelijk niet eerst te kijken of je een jongens- of meisjes-wc binnenstapt. En heel raar is het niet, in de trein of thuis heb je ook geen afzonderlijke toiletten voor mannen of vrouwen!”

Heel de mens als leidraad voor ons handelen
Een van de waarde die onze school hanteert is: ‘Heel de mens is de leidraad voor ons handelen’. Heel de mens wil zeggen: hoofd, hart én handen. In het onderwijs gaat het vaak over leren, maar het is ook belangrijk dat leerlingen zichzelf leren verhouden tot datgene wat ze leren. Het omgaan met vooroordelen en denkpatronen, die discriminerend en minachtend zijn horen daar ook bij. Waarom is dit? En hoe ga je daar als school mee om? Dat zijn de moeilijke vragen waar Marianum mee aan de slag gaat, er kennis met elkaar over opdoet en hierover onderling begrip probeert te creëren. De praktische uiting hiervan is onder andere het invoeren van genderdiverse toiletten binnen school.

Waarom?
Dat toiletten een simpel doel dienen, is duidelijk. Toch gebeurt het dat transgender of gender-non-binaire-leerlingen de sekse gescheiden toiletten vermijden. Zo blijkt uit onderzoek dat zij geen gebruik durven maken van het toilet, omdat in de ogen van sommige andere gebruikers je geslacht er heel erg toe doet. Verder blijkt uit onderzoek ook dat de schoolprestaties van deze leerlingen verslechteren en zelfs bijdragen aan spijbelgedrag. Door het invoeren van genderdiverse toiletten houden wij als school rekening met de sociale veiligheid van alle leerlingen.

“Jarenlang heb ik op school zo min mogelijk gedronken, zodat ik alleen thuis naar de wc zou hoeven.”

Wat verandert er?
Marianum wijzigt een aantal vrouwentoiletblokken in genderdiverse toiletblokken. In deze toiletten zijn op dit moment al aparte hokjes, dus hoeft er verder niets verbouwd te worden. Op de deur van de genderdiverse toiletblokken staat een nieuw logo, zoals je hieronder kunt zien.  

De toiletblokken die met ingang van vrijdag 28 januari 2022 genderdivers worden, zijn te vinden in:

• Groenlo – toiletblok 559
• Lichtenvoorde gebouw 1 – toiletblok 093.1
• Lichtenvoorde gebouw 3 – toiletblok 310

Wist je dat? (Link naar bron)

• Sekse gescheiden toiletten een overblijfsel zijn uit vervlogen tijden waarin de kuisheid van vrouwen nog bewaakt moest worden alsof het iets breekbaars was? Zulke overblijfselen passen niet meer in onze moderne maatschappij.
• Mannen niet viezer zijn of meer stinken dan vrouwen op het toilet of andersom? Iedereen heeft recht op een even schoon en fris toilet.
• Je met genderdiverse toiletten je de wachttijd verkort bij drukte in pauzes? Dit treft nu met name vrouwen: genderdiverse toiletten zouden dit oplossen. Geen vrouwenblaas die daar nee tegen zegt.
• Mannen geen seksuele roofdieren zijn die vrouwen in toiletten bedreigen? Seksescheiding op toiletten vergroot juist de angst van vrouwen voor mannen door de nadruk te leggen op gevaar van overschrijding van die scheiding. Zonder overschrijdingsangst kunnen we elkaar weer als gelijken zien op het toilet, net als buiten het toilet.
• Angst voor ongewenst gedrag bij vrouwen voor mannen een maatschappelijk probleem is met een serieuze maatschappelijke oorsprong? Straatintimidatie is een voorbeeld van dat probleem, maar niemand gaat betogen dat vrouwen en mannen aan gescheiden kanten over straat moeten lopen.
• Toiletten voor iedereen veilig horen te zijn? Ook voor transpersonen en mensen die een gender non-conforme[2] genderexpressie[3] hebben. Niemand hoort bang te zijn een toilet te betreden uit angst om op hun genderexpressie beoordeeld te worden door andere toiletbezoekers.
• Aan alle mensen uitleggen dat ze niet vervelend mogen doen tegen transpersonen een grote opgave is? Toiletbordjes vervangen (met aanpassing van toiletten) is dan een veel duidelijker signaal.
• Iedereen wel eens naar het toilet moet? Toiletten scheiden naar sekse sluit mensen uit die zich man noch vrouw voelen.
• Make-up bijwerken of een neushaar wegplukken niet iets is dat je hoeft te verbergen van de andere sekse? We zijn allemaal gewoon mensen. Dat kan desnoods gewoon in het wc-hokje.
• We net als gemengd zwemmen en gemengde schoolklassen we ook kunnen wennen aan een gemengd toiletgebruik? De Zweden zijn het ook al gewend, dus waarom zouden Nederlanders er niet aan kunnen wennen?​​​​​​​ 

[1] Een non-binair persoon is iemand die zich niet thuis voelt in de binaire gendercategorieën man of vrouw en zich beter voelt bij een andere, niet-binaire, genderidentiteit. Dit uit zich soms in de genderexpressie, door mannelijke en vrouwelijke kenmerken te combineren of net te verwerpen. (Link naar bron)
[2] Sommige kinderen merken dat ze (soms) meer aansluiting vinden bij de interesses die eerder bij het andere gender lijken te horen. Personen waarvan het gedrag, het uiterlijk en/of de innerlijke beleving niet is zoals we het van een meisje/vrouw of jongetje/man standaard verwachten, noemen we gender non-conform of gendervariant. Het zijn bijvoorbeeld meisjes die vaak met jongetjes optrekken, voetballen, stoere kledij dragen. Deze kinderen stellen gedragingen, of hebben voorkeuren, die roldoorbrekend zijn. Dat maakt hen daarom niet per se minder een jongetje of meisje. Gender non-conform gedrag hoeft dus zeker niet meteen problematisch te zijn. Heel veel kinderen en volwassenen experimenteren namelijk met genderrollen en -expressies. (Link naar bron)
[3] Genderexpressie is hoe iemand publiekelijke uitdrukking geeft aan het eigen gender. Dit kan het gedrag omvatten en uiterlijke verschijning zoals kleding, kapsel, make-up, lichaamstaal en stem.   Genderexpressie hoeft niet samen te hangen met het geslacht, de verwachte genderrol en de seksuele oriëntatie. De genderexpressie kan samenhangen met de genderidentiteit, maar dat is niet altijd het geval. (Link naar bron)